Mecenas Monika – okiem prawnika

W sądach spotykamy ludzi ubranych w dziwne peleryny, zwane potocznie „togami”, a kolor ich żabotu oraz lamówek zdradza od razu, z jakim zawodem mamy do czynienia. Na wstępie zaznaczamy – nie każdy prawnik chodzi w todze. Jest ona atrybutem sędziego, adwokata, radcy prawnego i prokuratora. Specjalizacją z dziedziny prawa, której przedstawiciele nie noszą tóg, są notariusze (zwani również rejentami). Wszelkie cechy togi dla poszczególnych profesji, m.in. kolor żabotu, materiał, z jakiego powinna być uszyta, szerokość, długość są uregulowane przez rozporządzenia ministra sprawiedliwości. Toga prawnicza fachowo nazywana jest suknią fałdzistą. (What?!)

Zielony żabot – adwokat

Kolor zielony na sali sądowej nosi adwokat. Warto wtrącić, że adwokaci w polskim prawie przeszło od 100 lat noszą togi. Początkowo nie miały one zielonej barwy. Kolor ten zaczął obowiązywać dopiero od 1 kwietnia 1956 roku. Przed wprowadzeniem togi natomiast adwokat posługiwał się – niczym szeryf- odznaką. Żartobliwie można powiedzieć, iż przyporządkowany do adwokatów kolor zielony niejako ma rację bytu- wszakże zielony to kolor nadziei….

Niebieski żabot – radca prawny

Od 2013 roku różnice między zawodem radcy prawnego, a adwokata stały się mało wyraźne, to kolor żabotu togi wciąż jest elementem przypominającym, o istnieniu dwóch różnych zawodów prawnych. Warto nadto zwrócić uwagę, iż od 1 lipca 2015r. radcowie prawni występują także jako obrońcy w sprawach karnych. Jaka jest różnica między tymi zawodami zapytacie? – to już materiał na kolejny wpis. W przypadku radcy prawnego żabot jest koloru niebieskiego, wszak niebieski to kolor wolności.

Czerwony żabot – prokurator

Gdyby kierować się skojarzeniami, większość osób z pewnością wskazałaby w ciemno, że żabot w kolorze czerwonym jest domeną prokuratora – kto nigdy nie oglądał Anny Marii Wesołowskiej niech pierwszy rzuci kamień. No i ta większość miałaby rację – prokurator bowiem nosi żabot w kolorze czerwonym. Jako że kolor ten kojarzy się z ostrzeżeniem,  łatwo wydedukować, że prokuratorzy występują najczęściej w sprawach karnych.

Purpurowy żabot – sędzia

Kolor purpurowy (lub często określany jako fioletowy) to kolor przypisany do sędziego – kojarzony jako kolor powagi i dostojności. Warto również dodać, że jeśli na sali sądowej obecni są ławnicy, mają oni żabot togi w takim samym kolorze, jak sędziowie. Co do tego kim są ławnicy i jaka jest ich rola – musicie wykazać się cierpliwością do kolejnych wpisów. Jeśli chodzi zaś o przewodniczącego składu sędziowskiego, to łatwo go rozpoznać, gdyż na piersi dzierży on łańcuch z orłem.

A co z aplikantami, czyli osobami które ukończyły studia prawnicze i są w trakcie przygotowywania do zawodu?

Mimo że aplikanci mogą zastępować w sądzie adwokatów, lub radców prawnych, to swego rodzaju symbolicznym zasygnalizowaniem różnic w hierarchii, jest zakaz noszenia przez nich togi.

UWAGA!!!! oprócz wymienionych wyżej kolorów tóg, na sali sądowej możemy spotkać się z togami, których żaboty będą w kolorach:

Biało–czerwony ** — mimo że taki kolor żabotu spotkamy raczej w telewizji, niż na sali sądowej, to warto wiedzieć, że jest on zarezerwowany dla sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Trzeba również dodać, że ci sędziowie dodatkowo naszą birety (specjalne nakrycie głowy sędziego).

Niebiesko–szary ** — ten kolor żabotu noszą radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa – prawnik zatrudniony w Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej wykonujący czynności procesowe. Radców Prokuratorii Generalnej mianuje Prezes Prokuratorii Generalnej.

I to by było na tyle – do zobaczenia w Sądzie.

Autorka: Monika Sobczyńska